แพทย์แผนจีน รักษามะเร็งได้จริงหรือ

ที่มาภาพประกอบ: http://www.howtobecome.com/how-to-become-an-acupuncturist

จากบทความก่อนหน้านี้ ได้มีการกล่าวถึงแพทย์แผนจีน จึงมีคำถามมาว่า ผมคิดว่าแพทย์แผนจีนรักษามะเร็งได้จริงหรือ

ผมต้องขอให้แยกชัดเจนนะครับว่า แพทย์จีน ซึ่งจบการศึกษาแพทยศาสตร์ตามแนวตะวันตก หรือ ที่เรียกว่าแพทย์ปัจจุบัน ก็สามารถรักษาได้อย่างแน่นอน เหมือนกับแพทย์ไทย มีการศึกษาวิจัยเหมือนทางด้านตะวันตก เครื่องมือการรักษาก็คล้ายกัน เช่น ผ่าตัด การให้ยาเคมีบำบัด หรือ การฉายรังสี

ส่วนแพทย์แผนจีน จะคล้ายกับแพทย์แผนไทยครับ เท่าที่มีรายงาน ยังไม่มีการศึกษาที่มากพอในการจะทดแทนการรักษาโรคมะเร็งจากแพทย์แผนปัจจุบัน ส่วนที่มีการประชาสัมพันธ์กันทั่วไปนั้น เป็นการรักษาตามแนวแผนปัจจุบัน และมีการเสริมด้วยแนวทางการรักษาแบบแพทย์แผนจีน

วันนี้ ผมจะนำข้อมูลแพทย์แผนจีน ที่ได้เรียนรู้จากแพทย์แผนจีนในเมืองไทย ซึ่งผมมีความเชื่อว่า จะเป็น ส่วนในการรักษาเสริม สำหรับโรคมะเร็งในบางด้าน ด้วยเหตุด้วยผลที่พอจะมีหลักฐาน นำไปสู่ความจริงบ้าง

คลินิกแพทย์แผนจีน มีการรักษาหลัก 3 วิธีหลัก คือ

1. การฝังเข็ม

2. ใช้สมุนไพรหรือยาจีน

3. การนวดทุยหน่า 

สิ่งที่เราค่อนข้างจะคุ้นเคย คือ การฝังเข็มเพื่อรักษาอาการเจ็บปวด หรือลดอาการคลื่นไส้อาเจียน ผมได้เรียนถามว่าการฝังเข็ม ช่วยเรื่องคลื่นไส้ได้อย่างไร

แพทย์แผนจีน กล่าวว่า เวลากระเพาะอาหารทำงานไม่ปกติ จะมีแก๊ส หรือ ลม (ชี่) ในกระเพาะอาหารย้อนขึ้น ไม่ไหลลงตามปกติ ทำให้เกิดอาการคลื่นไส้ การฝังเข็มจะฝังตามจุดเส้นลมปราณที่เกี่ยวข้องกับกระเพาะอาหาร เพื่อให้ทำงานเป็นเป็นปกติ ลม (ชี่) จะไหลลงและหมุนเวียนตามปกติ

                

เรื่องยาจีนที่ใช้  ซึ่งคล้ายกับสมุนไพรไทยนั้น ก็จะมีชื่อสากลกำกับ เช่น Baishao จะมีชื่อสากลว่า White Peony Root หรือ Radix Paeoniae Alba เป็นต้น

ส่วนการนวดที่เรียกว่า ทุยหน่า ซึ่งมีหลักการคล้ายกับ การฝังเข็ม โดยอยู่บนพื้นฐานของลมปราณ เป็นการรักษาความสมดุลย์ ที่เรียกว่า หยิน-หยาง/ ร้อน-เย็น /มืด-สว่าง   ตามปรัชญาแพทย์แผนจีนของลัทธิเต๋า

หลักฐานทางวิทยาศาสตร์ที่แสดงผลต่อร่างกายต่อการฝังเข็ม จะมีรายงานอยู่บ้าง ยกตัวอย่างเช่น รายงานของ Jeong HJ และคณะในวารสาร Am J Clin Med  ซึ่งเป็นการรักษาในผู้ป่วยที่มีอาการปวดศีรษะเรื้อรัง ซึ่งเมื่อได้รับการฝังเข็ม แล้วอาการปวดดีขึ้นอย่างชัดเจน ทั้งนี้ผลการตรวจเลือด ได้แสดงการเปลี่ยนแปลงของระดับภูมิคุ้มกัน

การฝังเข็มคืออะไร          

การฝังเข็ม คือ การแทงเข็มลงไปบนจุดฝังเข็มตามร่างกาย ซึ่งมีตำแหน่งอยู่บนเส้นลมปราณ ตามทฤษฎีและหลักการรักษาแพทย์แผนจีน เพื่อปรับดุลยภาพร่างกาย และการไหลเวียนของเลือด และลมปราณให้กลับมาไหลเวียนปกติ

ซึ่งว่ากันว่า ในร่างกายของคนมีเส้นลมปราณ 14 เส้น ทุกเส้นเกี่ยวข้องกับอวัยวะในร่างกาย ซึ่งเมื่อผมฟังแพทย์จีนอธิบายแล้ว ก็ไม่สามารถเข้าใจได้ดีเพียงพอ เพราะไม่ได้เป็นไปตามกายวิภาคที่เรียนตามแพทย์ตะวันตก แต่ก็น่าประหลาดใจ ที่สามารถรักษาได้หลายโรค แม้แต่การลดน้ำหนัก เป็นต้น 

ความเป็นมาตรฐาน ของการฝังเข็มที่ผมคิดระวังในแนวแพทย์ปัจจุบัน คือ อาการเจ็บปวด ซึ่งไม่มาก แต่ที่ต้องระวัง คือ การติดเชื้อในกรณีที่ผู้ป่วยภูมิต้านทานต่ำ รวมทั้งบางรายที่มีจุดเลือดออกง่าย ที่น่าสนใจ อีกอย่างคือ การครอบแก้ว ที่เราเคยเห็นทั่วไป ก็เป็นแนวทางหนึ่งในการรักษา ที่มีพื้นฐานของเรื่องลมปราณ เช่นกัน

ทั้งหมดเป็นความรู้ที่ผมมีโอกาสไปนั่งสนทนากับแพทย์แผนจีน พร้อมทั้งดูเอกสารอ้างอิงและตัวอย่างผู้ป่วย ซึ่งหายจากอากรปวด อาการไอ เป็นต้น ซึ่งผมเชื่อว่าน่าจะมีประโยชน์ แต่ผมไม่สามารถถ่ายทอด หรือยืนยันได้ว่า ควรเชื่อเพราะเหตุผลอะไร  ซึ่งไม่แตกต่างจากบทความของศาสตราจารย์ Tony Mox ที่ลงในบทความที่แล้วเกี่ยวกับการรักษาทางเลือก และการรักษาเสริม

อย่างไรก็ตาม ผมยังคงให้บทบาทเป็นการแพทย์ทางเลือก เมื่อหลักการรักษามาตรฐานไม่ได้ผลกับผู้ป่วยแล้ว หรือ เป็นการช่วยรักษาเสริม เช่นอาการปวด ที่ต้องใช้ยาระงับปวด ระดับมอร์ฟีนเป็นต้น เพราะ จะมีผลกระทบต่อคุณภาพชีวิต ดังนั้น การเลือกใช้อย่างเหมาะสมจึงเป็นเรื่องสำคัญที่สุดครับ ด้วยหลักฐานในปัจจุบัน  ยังไม่สามารถใช้เป็นการรักษาเป็นการรักษาหลักครับ